هوای تازه

در وضعیتِ آشوبناک اینجا و اکنون که گاریِ شکستۀ معیشت از پرتگاه تورمی تناور به مَغاکِ رکودی جان‌سخت فرو غلتیده و چراغ ساحل آسودگی‌ها در افق پیدا نیست، ازدواج چونان کالایی مجلّل دَست‌نایافتنی می‌نمایَد. به دیدۀ انصاف اگر بنگریم آنچه اینک پیش روی ماست، وضعیتی بَس بغرنج است؛ چرا که هم طلاق‌ روبه فزونی است و هم پنجرۀ جمعیتی در آستانۀ بسته شدن. از دید جامعه‌شناختی طلاق دیگر نه امکانی برای پایان دادن به رابطه‌ای پُرتنش و زیانبار بلکه سَبکی از زندگی است که در بسیاری از موارد نتیجۀ پیوندی معیوب (کودکْ‌همسری) و نیاموختن مهارت‌های کارگشا در پهنۀ زناشویی است و گاه پیامدِ به بن‌بست رسیدن رابطه‌ای متعارف که طبیعی‌ترین گونۀ جدایی است و کم آسیب‌‌ترین آن!علل و عوامل رشد صعودی طلاق هرچه باشد از تحولی بنیادین در نهاد خانواده (تبدیل خانوادۀ گسترده پُرجمعیت به خانوادۀ هسته‌ای تک فرزند و در اشکال نوظهور آن، بی‌فرزند) از یک‌سو و دگرگشتِ پدیدۀ ازدواج (سَربَرآوردن صورت‌های تازۀ روابط عاطفی همچون ازدواج سفید و تجرّد دائم) از سوی دیگر، حکایت می‌کند. ازدواج دیگر چون دست‌ِکم دو دهه پیش از این، مقصدی دلپذیر نیست، بلکه انتخابی سخت هراس‌انگیز است، هندوانه‌ای سَربَسته و صندوقچه‌ای دَربسته که شاید بمبی در آن نهان باشد. هم زمینۀ آن ناهموار شده است و هم کنشگرانی که در هیئت زنان و مردان توانمند قدم در مسیری پرنشیب و فراز نهند و هزار راهِ نرفته را طی کنند.در سالیان اخیر کمترْ اثر سینمایی مانندِ فیلم بالینی و اثرگذار مَلی و راه‌های نرفته‌اش ساختۀ تهمینه میلانی، تنگناها و پیچ‌و خم‌های این مسیر نفس‌گیر را بر آفتاب افکنده است. فیلمی که از فرط وفاداری به واقعیت، به مستندی اجتماعی‌ شبیه‌تر است تا داستانی سینمایی. مَل هوای تازه...